ULOR (Upward Light Output Ratio) – Kluczowy Parametr w Oświetleniu Zewnętrznym

Norma ULOR (Upward Light Output Ratio) odnosi się do stosunku ilości światła emitowanego przez oprawę świetlną w górę do całkowitego światła generowanego przez tę oprawę. Parametr ten odgrywa kluczową rolę w projektowaniu zrównoważonego oświetlenia, szczególnie w kontekście ograniczenia zanieczyszczenia świetlnego, które ma negatywny wpływ na nocne niebo, zdrowie ludzi oraz ekosystemy.

Co to jest ULOR?

ULOR to miara wyrażana w procentach, określająca, ile światła opuszcza oprawę w kierunku nieba. Wysoki wskaźnik ULOR oznacza, że duża część światła jest emitowana w górę, co prowadzi do tzw. „zanieczyszczenia światłem”. W praktyce, dąży się do jak najniższego ULOR, aby maksymalnie ograniczyć straty światła i minimalizować negatywny wpływ na nocne niebo.

Jakie korzyści daje niska wartość ULOR?

Dla klientów i inwestorów korzystających z opraw o niskim ULOR, korzyści są wielorakie:

  • Ochrona środowiska – Redukcja emisji światła w górę ma bezpośredni wpływ na minimalizowanie zanieczyszczenia nocnego nieba.
  • Większa efektywność energetyczna – Światło kierowane tam, gdzie jest potrzebne, oznacza mniejsze zużycie energii.
  • Zgodność z normami – W wielu krajach i regionach istnieją przepisy wymagające niskiego ULOR w systemach oświetleniowych. Spełnienie tych norm pozwala uniknąć sankcji prawnych i zwiększa wartość inwestycji.

Przykładowo, oprawy o ULOR poniżej 1% są uznawane za wyjątkowo skuteczne w ograniczaniu emisji światła w górę, co jest szczególnie ważne w obszarach o rygorystycznych przepisach dotyczących ochrony nocnego krajobrazu, takich jak parki narodowe, obszary wiejskie czy miasta dbające o ciemne niebo.

Dlaczego ULOR jest ważny?

  1. Ochrona nocnego nieba – Światło emitowane w górę rozprasza się w atmosferze, tworząc tzw. light domes, które utrudniają obserwacje astronomiczne. W miastach, gdzie zanieczyszczenie światłem jest największe, liczba widocznych gwiazd drastycznie maleje, a niebo staje się mniej przejrzyste.

  2. Ekosystemy – Nadmierna emisja światła w nocy zakłóca naturalne rytmy biologiczne zwierząt. Zbyt jasne niebo wpływa negatywnie na gatunki nocne, takie jak nietoperze, owady czy ptaki migrujące, które mogą dezorientować się w wyniku nadmiaru sztucznego światła.

  3. Efektywność energetyczna – Światło kierowane w górę to marnotrawstwo energii. Oświetlenie, które emituje światło bezpośrednio tam, gdzie jest potrzebne, jest bardziej efektywne i prowadzi do niższego zużycia energii, co ma bezpośrednie korzyści ekonomiczne oraz ekologiczne.

  4. Jakość życia ludzi – Zbyt intensywne oświetlenie, zwłaszcza to skierowane w górę, może negatywnie wpływać na zdrowie ludzi. Oświetlenie zewnętrzne o wysokim ULOR często prowadzi do niepotrzebnych refleksów, zakłócając sen i wpływając na produkcję melatoniny, co w konsekwencji wpływa na zdrowie.

Lampa solarna z normą Dark Sky
Oprawa solarna z normą IDA Dark Sky

ULOR a Normy Oświetleniowe

Wielu producentów oświetlenia zewnętrznego, zwłaszcza opraw oświetleniowych do ulic, parków czy terenów miejskich, coraz częściej dostosowuje swoje produkty do rygorystycznych norm, które uwzględniają wskaźnik ULOR. International Dark-Sky Association (IDA), organizacja promująca ochronę ciemnego nieba, rekomenduje stosowanie oświetlenia o ULOR poniżej 1%, co pozwala minimalizować negatywny wpływ na otoczenie.

Przykłady Zastosowania

  1. Oświetlenie uliczne – Coraz więcej miast wprowadza polityki ograniczające emisję światła w górę, co jest zgodne z zasadą redukcji ULOR. W nowoczesnych systemach oświetlenia ulicznego, jak np. w miastach takich jak Kopenhaga czy Berlin, stosuje się oprawy z ekranami skierowanymi wyłącznie w dół, co minimalizuje światło rozproszone w atmosferze.

  2. Parki narodowe – W miejscach takich jak Park Narodowy Yosemite w USA, gdzie prowadzi się intensywne działania mające na celu ochronę ciemnego nieba, zastosowanie opraw oświetleniowych o niskim ULOR pozwala zachować naturalny charakter nocnego krajobrazu, jednocześnie spełniając funkcje użytkowe.

    Podsumowanie

    Norma ULOR to istotny element projektowania nowoczesnych systemów oświetleniowych, które stawiają na zrównoważony rozwój i ochronę środowiska. Wybierając oprawy z niskim wskaźnikiem ULOR, dbamy o nasze otoczenie, poprawiamy efektywność energetyczną oraz przyczyniamy się do ochrony nocnego nieba przed zanieczyszczeniem światłem.

Lampa do parku czarna
Klasyczna latarnia z niską normą ULOR
Nowoczesny słup LED
Słupy oświetleniowe z niskim zanieczyszczeniem światłem
Oprawy na przejścia dla pieszych
Oprawy uliczne LED z ULOR<1%